E-ticaret piyasası hem dünyada hem de Türkiye’de büyük bir hızla gelişiyor. Dünyada 2 trilyon dolar, Türkiye’de ise 30 milyar TL’lik hacme ulaşan e-ticarette, ülkemiz için 2020’de beklenen hacim ise 100 milyar TL gibi oldukça yüksek bir rakam. Bunda internet ve mobil cihaz kullanımının yaygınlaşması oldukça etkili olurken zaman ilerledikçe kullanıcıların e-ticaret firmalarından beklentileri de değişiyor. Veri güvenliği, uygun fiyat, ödeme sistemlerinin çeşitliliği gibi beklentilerle birlikte artık hızlı ve güvenli gönderim seçenekleri de oldukça etkili. Öyle ki ücretsiz kargo seçeneğine ek olarak ücretli-hızlı gönderim seçeneği son yıllarda kullanıcılar tarafından rağbet görüyor.
E-ticaret firmalarının özellikle uluslararası piyasada etkin olmaları, yurt dışından getirilecek ürünleri hızlı ve güvenli şekilde müşterilerine ulaştırmaları, ülke dışındaki kullanıcılara kolaylıkla gönderim yapabilmeleri için dikkat etmeleri gereken belli başlı kavramlar bulunuyor. Bunlardan biri de gümrükleme. Bu kavramı açıklama için önce gümrük nedir sorusuna cevap vermek gerekir.
Gümrük Nedir?
Herhangi bir ülkeye yurt dışından getirilen eşyalarla yurt dışına gönderilen eşyalar üzerinde, Gümrük Kanunlarında belirtilen vergi ve harçların alınması, ithalat ve ihracat işlemlerinin gerçekleştirilmesi olarak tanımlanan gümrük, aynı zamanda bu işlemlerin yapıldığı yeri de karşılar. Kanunlarda belirtilen sınırlar çerçevesinde, ithal ya da ihraç edilen ürünün kökeni, değeri ve ürün ile ilgili gerekli işlemlerin yapıldığı bu alanda, aynı zamanda ülkeler arasında anlaşmalara göre geçiş sınırlandırması ya da serbestisi de uygulanabilir.
Gümrükleme Nedir?
Gümrük işlemlerinin yapılması olarak tanımlanabilecek gümrükleme, bir ülkeyle yapılan ithalat ve ihracat gibi dış ticaret faaliyetlerinde yer değiştiren ürün veya hizmetler için gerekli işlemleri yapmaktır.
Gümrük ve Ticaret Bakanlığının kontrolünde yürütülen gümrükleme işlemlerinde, Türkiye’nin gümrük bölgesine giren ya da Türkiye’den çıkış yapan eşyalar ile taşıtlarla ilgili mevzuatlar uygulanırken 4458 sayılı Gümrük Kanunu baz alınır. Buna göre Türkiye hava sahası, kara suları ve iç suları, gümrük sınırları içerisinde yer alır. Yukarıda adı geçen kanun uyarınca bütün kişiler, gümrük işlemlerini gerçekleştirmek için temsilci tayin etme hakkına sahiptir. Bu temsil hakkı da doğrudan ve dolaylı olmak üzere iki sınıfa ayrılır.
Gümrük Müşavirliği Nedir?
Gümrük Kanununun verdiği yetkiden yola çıkarak gümrükte temsil işlemlerini gerçekleştiren kişi, gümrük müşaviri olarak adlandırılır. Yani firmaların yurt dışından aldıkları ürünler ya da yurt dışına sattıkları ürünler için gümrükte yapılması gereken işlemler, gümrük müşaviri tarafından doğrudan temsil şeklinde yürütülür.
Gümrükleme İçin Gerekli Belgeler
Dış ticarette ürüne veya hizmete göre kullanılan, gümrükleme işleminin en önemli parçalarından biri olan belgelerin en önemlileri şöyledir:
– A.T.A Karnesi
– Analiz Raporu
– A.TR. Dolaşım Belgesi
– Bitki Sağlık Sertifikası
– Çeki Listesi
– Koli/Ambalaj Listesi
– EUR.1 Dolaşım Belgesi
– Ticari Fatura
– Proforma Fatura
– Konsolosluk Faturası
– Tasdikli Fatura
– Navlun Faturası
– Gözetim Belgesi
– Gümrük Beyannamesi
– Helal Belgesi
– Sevk Belgesi – Konşimento
– Deniz Konşimentosu
– Karayolu Taşıma Belgesi
– Karma Taşıma Belgesi
– Menşe Şehadetnamesi
– Özel Menşe Şehadetnamesi – Form A
– Radyasyon Analiz Belgesi
– Sigorta Poliçesi
– Tır Karnesi
– Havayolu Taşıma Senedi / Hava Konşimentosu
Gümrükleme Neden Önemlidir?
Uluslararası e-ticarette başarılı olmak için sanal POS ve alternatif ödeme sistemleri oldukça önemli araçlardır. Uluslararası ödeme alınmasına imkan tanıyan e-ticaret firmaları, yurt dışı pazarında daha aktif olarak trafiklerini ve satış hacimlerini arttırırlar. Ancak ödeme kolaylığı ve çeşitliliği kadar hızlı teslimat ve güvenli kargo da internetten alışveriş yapan kullanıcılar tarafından aranan özelliklerdir.
E-ticaret sitesinde belirtilen maliyet ve sürede ürünün kullanıcıya ulaştırılması, ayrıca yolculuğu boyunca kargonun güvenliğinin sağlanması da e-ticaret firmalarının yükümlülüklerinin başında gelir. Bunu sağlamak için de gümrük ve gümrükleme aşamalarında profesyonel bir anlayış sergilenmeli, müşteri memnuniyeti birinci plana alınmalıdır.
